Binatikos ng mga progresibong guro ang tuluyang pagsabatas ng pagbababasura sa programang Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) sa pagtuturo mula kindergarten hanggang ikatlong baitang. Awtomatikong naging batas ang Republic Act No. 12027 noong Oktubre 10, matapos ang 30 araw na hindi ito aksyunan mula nang natanggap ito ng Malacañang.
Sa walong-puntong kritika na inilabas ng Alyansa ng Mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino (Tanggol Wika), ipinahayag nito ang mga dahilan ng kanilang pagtutol sa pagbasura sa MTB-MLE. Pangunahin dito ang pagdidiin ng alyansa na “taliwas [ito] sa likas na batas ng pagkatuto na ang mga bata ay mas mabilis na natututong magbasa at magsulat kung wikang sarili ang ginagamit sa pagtuturo.”
Ayon pa sa Tanggol Wika, ang pagbasura sa MTB-MLE ay kabaligtaran ng rekomendasyon ng halos lahat ng eksperto sa pagkatuto at edukasyon. Hindi rin umano sagot ang pagtanggal sa programa sa mga naging kakulangan sa implementasyon ng MTB-MLE mula 2013-2023, sa halip dapat managot ang gubyerno sa malaking kakulangan ng pondo para mapahusay ang programa.
Sa isang pagdinig sa Senado noong 2022, isiniwalat ng Department of Education na 78,872 lamang sa target na 305,099 na edukador ang nasanay nito sa paggamit ng “mother tongue” bilang paraan ng pagtuturo. Napag-alaman naman ng Philippine Institute of Development Studies sa isang pag-aaral na mas mababa pa sa 10% ng higit 16,000 paaralang sinuri nito ang sumunod sa pangunahing mga aspeto ng pagpapatupad sa MTB-MLE kabilang ang ortograpia, gramar, mga gamit sa pagkatuto at diksyunaryo.
“Taliwas sa [pahayag] ng mga kongresista at senador na nagbasura sa MTB-MLE, may mga lugar kung saan nagbunga ng matataas na marka ng mga estudyante,” anito. Ipinakitang halimbawa ng grupo ang mas mataas na mean percentage score ng mga estudyanteng lokal ang wika kaysa sa gumamit ng English sa Early Language, Literacy, and Numeracy Assessment (ELLNA).
Dagdag pa nila, ang pagbabasura ngayon sa MTB-MLE ay hakbang paurong na magbabalewala sa mga tagumpay ng paggamit ng wikang sarili sa edukasyon, at magbubunga ito ng lalong pagdausdos sa kalidad ng edukasyon sa bansa. Tahasang pagpatay rin umano ito sa nangangnib nang mga wika sa bansa.
“Kailan ba kayo makikinig sa mga guro mismo? Nagmamarunong lang ang mga kongresista at senador na nagbasura sa MTB-MLE,” ayon kay Dr. David Michael San Juan, tagapagtipon ng Tanggol Wika at ikatlong nominado ng ACT Teachers Party-list.
Tanging ang tatlong kinatawan ng Makabayan sa House of Representatives ang bumoto kontra sa panukalang batas na ito. Liban dito, nagsusulong rin ng panukala ang Makabayan para gamitin ang sariling wika sa lahat ng mga sangay at ahensya ng gubyerno.
“Ang pag-abandona sa mother tongue ay pagtalikod sa iba’t ibang wika ng bansa at ang ambag nito sa iba’t ibang kultura na mayroon ang ating bansa,” pahayag naman ni ACT Teachers Party-list at kandidato pagkasenador ng Koalisyong Makabayan na si Rep. France Castro.
Sa Senado, walang tumutol sa pagbabasura sa MTB-MLE.
